Het grote verschil dat een BABS kan maken
Gezien vanuit het perspectief van een weddingplanner
Marcella van Dijk
7 april 2024
Graag stel ik jullie voor aan Mascha ten Haaf (1965), een echt mensenmens die heerlijk spontaan, gezellig, vrolijk en echt is. Ze kijkt graag door een romantische bril naar het leven maar blijft ook met beide benen op de grond staan.
Haar beroep is BABS (Buitengewoon Ambtenaar Burgerlijke Stand) van de gemeente Vijfheerenlanden, dichtbij de stad Utrecht. Daarnaast is ze ook zelfstandig trouwambtenaar. Ik had een gesprek met haar in haar prachtige bruidssuite over BABS-zijn, het verschil tussen een gemeentelijke en een zelfstandige trouwambtenaar en wat het verschil is tussen een burgerlijk en ceremonieel huwelijk.
Waarom ben je BABS geworden?
Het begon bij mij te borrelen toen mijn dochter Kyara trouwde. De BABS die zij hadden uitgekozen noemde haar tot viermaal toe ‘Kelsey’ tijdens de ceremonie. Ik voelde gelijk dat ik BABS wilde worden. Maar eentje die niet stijfjes en formeel is en die de juiste namen van het bruidspaar wél kent. Ik wilde stijlvol, betrokken, persoonlijk, warm en sfeervol mensen trouwen. Dat is wat ik nu doe.
Wat is het verschil tussen een gemeentelijk en een zelfstandige BABS?
BABS staat voor Buitengewoon Ambtenaar Burgerlijke Stand. Een BABS is van de gemeente. Een zelfstandig trouwambtenaar is dus eigenlijk geen BABS.
- Een gemeentelijk trouwambtenaar (BABS) sluit burgerlijke huwelijken. Deze BABS mag alleen wettelijke huwelijken sluiten in de gemeente waar de BABS werkzaam is.
- Een zelfstandige trouwambtenaar die niet bij een gemeente werkzaam is sluit zowel burgerlijke als ceremoniële huwelijken, maar moet wel tot BABS-voor-één-dag benoemd worden om een burgerlijk huwelijk te mogen voltrekken.
Wanneer een BABS bij een gemeente werkzaam is en ook als zelfstandig trouwambtenaar werkt, moet deze ook een BABS-voor-één-dag benoeming krijgen omdat dit in een andere gemeente is dan waar hij of zij werkzaam is - Wanneer je werkzaam bent als BABS in een gemeente mag je, wanneer je ook als zelfstandig trouwambtenaar werkt, geen huwelijken sluiten als zelfstandig trouwambtenaar binnen deze gemeente
- Is de zelfstandige trouwambtenaar niet werkzaam als gemeentelijk BABS, dan mag deze trouwambtenaar wél een burgerlijk huwelijk sluiten in eigen gemeente.
Wil een zelfstandige trouwambtenaar een burgerlijk huwelijk sluiten buiten eigen gemeente dan moet er in de gemeente waar getrouwd wordt een aanvraag worden gedaan om BABS-voor-één-dag te worden. Wel doen veel gemeenten deze benoeming niet meer. Vraag goed na bij de gemeente waar getrouwd gaat worden of dit nog mogelijk is. Of laat de BABS dit nakijken.
Er wordt altijd gedacht dat een gemeentelijk BABS minder goed zijn best zou doen, dat krijg ik vaak terug. Dat klopt niet. Iedereen doet op zijn of haar eigen manier zijn best. Ik zie ook vaak dat bruidsparen kiezen voor een jonge BABS omdat ze het idee hebben dat deze beter bij hen of hun thema zou passen en geven een oudere BABS geen kans. Maar juist de oudere BABSen hebben vaak meer ervaring en feeling voor wat zij doen en kunnen de ceremonie daardoor soms ook bijzonderder maken en makkelijker dragen. Schrijf die oudere, grijze BABS van de gemeente niet gelijk af.
Wat vind je leuker, gemeentelijk BABS of zelfstandige trouwambtenaar zijn?
De zelfstandige vind ik echt het leukst omdat je vaak meer kan sparren over de vormgeving van de ceremonie, het maken van de ceremonie met het bruidspaar en het creatief zijn. Maar mijn creativiteit kan ik ook kwijt in een gemeentelijke huwelijksceremonie.
Wat is het verschil tussen een burgerlijk en een ceremonieel huwelijk?
Een burgerlijk huwelijk is het wettelijk huwelijk.
Een ceremonieel huwelijk kan overal, daar is geen benoeming voor BABS-voor-één-dag voor nodig. Dit kan overal zonder dat de locatie een benoeming voor één dag moet hebben als trouwlocatie. Hier gelden dan de restricties niet die er meestal zijn als het een officiële trouwlocatie moet worden. Ook hoe lang een ceremonie duurt is zelf te bepalen. Je bent helemaal vrij in hoe de ceremonie eruit komt te zien.
Wat is leuker om te doen, burgerlijk of ceremonieel?
Een ceremonieel huwelijk vind ik qua ceremonie hartstikke leuk omdat je buiten de lijntjes je eigen creatieve draai eraan kan geven.
Fotografie: Denise Leuveld
Hoe lang duurt een ceremonie?
Bij een gemeentelijk huwelijk is dat doorgaans een halfuurtje, maximaal drie kwartier. Bij mij is het meestal drie kwartier (lacht).
Bij een zelfstandig huwelijk is het ongeveer dezelfde tijd omdat ik rekening moet houden met de bode van de gemeente, die soms ook door moet naar een andere huwelijksvoltrekking of de akte weer terug moet brengen naar het gemeentehuis. Ik kan het van tevoren wel aangeven als de ceremonie langer gaat duren als er iets bijzonders gebeurt tijdens de sluiting, denk aan dat het bruidspaar veel te vertellen heeft of er komt binnenkort iemand te overlijden. Dan ben ik de contactpersoon die het naar Burgerzaken binnen de gemeente communiceert dat een ceremonie langer gaat duren dan drie kwartier.
Bij een ceremonieel huwelijk duurt de ceremonie drie kwartier tot een uur. Ik probeer meestal wel drie kwartier aan te houden omdat de spanningsboog maar zo lang is, het moet nog wel leuk zijn om naar te luisteren. Als je dan de ceremonie timet op een halfuur en tijdens de ceremonie is er veel interactie met de huwelijksgasten dan kan het uitlopen tot een uur.
Als zelfstandige trouwambtenaar, zit er dan altijd een gemeentelijk BABS bij de ceremonie bij het sluiten van een burgerlijk huwelijk?
Soms zit er een bijzit-BABS bij en/of een gemeentelijke bode. De bode heeft geen zeggenschap over de ceremonie. Er zit alleen een gemeentelijk BABS bij de ceremonie als het gaat om een BABS-voor-één-dag. Deze bijzit-BABS weet precies hoe een ceremonie eruit hoort te zien en kan ook ingrijpen als het mis dreigt te gaan.
De bode is een heer of dame van de gemeente die de akte en het trouwboekje komt brengen en de akte weer terugbrengt naar het gemeentehuis en alleen tijdens de ceremonie aan het bruidspaar en getuigen aanwijst waar zij moeten tekenen. Bij sommig gemeenten wordt de akte door de trouwambtenaar zelf opgehaald en teruggebracht. Ik noem de bodes wel altijd tijdens de ceremonie in mijn speech, ik start met mezelf voor te stellen en dan stel ik mijn rechterhand voor, de bode. De bodes zijn er niet voor niets en zijn belangrijk, daarom benoem ik ze altijd. Tijdens een ceremonieel huwelijk is er geen bode aanwezig. Bij een ceremonieel huwelijk stel ik mezelf voor en vertel ik dat ik vandaag in de rol van trouwambtenaar van bijvoorbeeld gemeente Ede het huwelijk fictief ga voltrekken. Het is een replica van het echte huwelijk, maar toch benoem ik de gemeente waar de ceremonie plaatsvindt.
Fotografie: Lysanne van Rosendal Fotografie
Wat is er allemaal mogelijk bij een zelfstandige trouwambtenaar?
Alles. You name it, je kan er muziek bij betrekken, betrek mensen erbij. Doe een hand-fasting of laat een familielid zingen die dat erg goed kan. Het moet wel bij het stel passen natuurlijk. Hoe de opkomst is, het tekenen van de akte, het afslaan van het huwelijk, dat soort dingen. Maar ook als oma van 97 jaar er nog bij kan zijn, hoe mooi is het als zij haar kleinzoon of kleindochter kan zien trouwen! En dat zo’n omaatje nog met het hamertje het huwelijk af kan slaan, waarom zou je dat niet doen? Dat mag ook tijdens een burgerlijk huwelijk, daar mag ik wel zelf invulling aan geven en als ik bijvoorbeeld weet dat er iets is wat meeweegt bij het stel of in de familieband, dan kijk ik eerst of het bruidspaar ervoor openstaat en of het bij het bruidspaar past.
Als er kinderen zijn is het mogelijk om een kinderakte te ondertekenen met een mooie pen of het handje omcirkelen of een stickertje als ze erg klein zijn. Al tekenen ze een bloemetje, betrek ze erbij, zet kinderen bij de ouders erbij op een stoeltje of zet ze op de grond met een puzzel. Kinderen mogen er ook bijhoren. Tenzij ze gaan lopen krijsen, zorg dan dat er iemand is die wel het kind kan overnemen in het geval het een kindershow wordt en de bruid de ceremonie niet mee kan krijgen omdat ze bezig is met haar kind. Zorg dan voor een nanny of een oppas die het bruidspaar al altijd thuis hebben, dat is bekend voor kinderen. Er zijn ook bruiloftsnanny’s te boeken. Ideaal! Lees hier meer over de kinderakte.
Kan iemand anders dan een trouwambtenaar of BABS het bruidspaar trouwen?
Ja! En dat kan bijna iedereen zijn, zoals de buurman of buurvrouw, de beste vriend waarbij het bruidspaar weet dat die persoon leuk kan praten. Of iemand die het bruidspaar goed kent, waarbij zij het gevoel hebben dat zij dit nooit kunnen overdragen aan iemand anders van de gemeente of wie dan ook. Speciaal voor ons huwelijk willen wij dat hij of zij ons trouwt. Dat geef je aan bij de gemeente en dan moet er een benoeming komen bij de rechtbank als BABS-voor-één-dag. Bij sommige gemeenten wordt een cursus gevraagd. Op de trouwdag komt er een bijzit-BABS bij, dit is een gemeentelijke BABS die kijkt of alles volgens de regels van het huwelijk sluiten gaat. Niet alle gemeenten doen de benoemingen van de BABS-voor-één-dag meer omdat het veel gedoe is voor de gemeente, het loopt een beetje uit de hand. Lees hier meer over BABS-voor-één-dag zijn als je geen trouwambtenaar bent.
Marcella (De Trouwcomponist en De Bruiloftsadviseur) & Maarten (De Trouwcomponist) in Mascha’s bruidssuite
Hoe ziet jouw werkdag eruit?
Ik kan deze zelf indelen. Ik kan ook zelf beslissen hoe laat ik wakker wordt en wat ik in de ochtend doe. Meestal begin ik in mijn bruidssuite wat mijn werkkamer is. Als ik geen mensen hoef te ontvangen of ergens heen hoef, dan trek ik lekker mijn relax-kleding aan en dan ga ik achter mijn computer werken. Daar maak ik dan speeches, neem ik vragenlijsten die ik aan het bruidspaar meegeef door of verbeter deze, mails lezen, kijken of er nieuwe aanvragen zijn van de gemeente voor een ééndag-BABS-benoeming, bellen naar de gemeente om te controleren of dingen goed lopen voor bruidsparen waarvoor ik ééndag-BABS-benoeming krijg, contact met de bruidsparen onderhouden via WhatsApp en Instagram bijhouden.
Wat bedoel je met een vragenlijst?
Het bruidspaar krijgt ter voorbereiding twee identieke vragenlijsten die zij beiden los van elkaar moeten invullen. Dit vraag ik aan het bruidspaar omdat hier juist de meest leuke, spontane en hilarische dingen uit naar voren komen. Zo kan het dat de bruid een antwoord geeft en de bruidegom juist het tegenovergestelde antwoordt, wat verassend is en bij sommige vragen geven ze precies hetzelfde antwoord. De vragenlijst is best uitgebreid. Het zijn veel afwisselende vragen, ook geen alledaagse vragen, zoals vragen waar een bruidspaar goed over na moet denken. Dan moeten ze weer graven in hun herinneringen hoe het ook alweer was, waarom ze bij elkaar gekomen zijn. Bij sommige bruidsparen is hun eerste ontmoeting misschien wel 14 jaar geleden. Dat geeft een speciale dynamiek weer bij het bruidspaar.
Vaak krijg ik terug van bruidsparen dat ze na het invullen nog gepraat hebben over de vragenlijst, het maakt in ieder geval iets los.
Mascha’s bruidssuite
Hoe werk jij samen met het bruidspaar?
Eerst het eerste contactmoment. Als gemeentelijk BABS neem ik contact op met het bruidspaar en vraag dan meestal of ze mij hebben uitgekozen of toegewezen gekregen hebben. Als ze me speciaal hebben uitgekozen, dan ben ik meestal nieuwsgierig waarom, wat de beweegreden was. Je staat op de website van de gemeente vaak in een soort smoelenboek met een verhaaltje. Was het de foto of het verhaaltje, of beide? Of was er niemand anders meer beschikbaar op hun gekozen trouwdag? Dat vind ik altijd leuk om te weten. Dan plannen we een kennismakingsgesprek in.
Bij een gemeentelijk huwelijk is dat bij het bruidspaar thuis om zo ook een indruk te krijgen van het bruidspaar. Heeft het bruidspaar bijvoorbeeld een boekenkast staan in hun woonkamer dan kan ik vragen wie van de twee een lezer is. Ondanks dat ik altijd vragen stel aan het bruidspaar, zegt het huis van het bruidspaar erg veel over wie zij zijn. Deze informatie neem ik dan mee in mijn speech.
Bij een zelfstandig huwelijk benaderen zij mij direct en is het kennismakingsgesprek in mijn bruidssuite. Dat is de enige inspanning die ik van hen vraag. Zo kunnen ze mij zien in mijn omgeving, dat vind ik belangrijk. Dan vertel ik vaak wat over mezelf en mijn persoonlijke ervaringen met trouwen, trouwen is namelijk een werkwoord, niet een zelfstandig naamwoord. Het bruidspaar hoeft na het kennismakingsgesprek in mijn bruidssuite niet gelijk te kiezen of ze mij als hun trouwambtenaar willen. Ze krijgen de ruimte om er nog over na te denken. Willen ze verder dan maken we weer een afspraak bij het bruidspaar thuis, dan worden de vragenlijsten opgestuurd, net als bij de gemeentelijke huwelijken.
Bij de gemeentelijke huwelijken stuur ik de vragenlijsten meestal twee weken voor het kennismakingsgesprek op en bij zelfstandige huwelijken is dit anderhalve maand voor het tweede gesprek, dan kan ik me er meer in verdiepen.
Daarna gaat het traject starten waarbij ik toestemming vraag of ik contact mag leggen met familieleden en vrienden. We gaan de ceremonie vormgeven tijdens dat gesprek. Bij een gemeentelijk huwelijk moet je dit allemaal in één gesprek doen, waardoor er maar weinig tijd is. Bij een zelfstandig huwelijk kan ik dit wat meer verdelen over verschillende afspraken.
Hoe lang duurt het kennismakingsgesprek bij een gemeentelijk huwelijk?
Twee uur. Bij sommige stellen maar één uur. Dat hangt af van de eenvoud van de ceremonie. Of dat het gedeelte van de gemeente een moetje is en dat ze daarna naar de kerk gaan. Dan is de kerkelijke ceremonie voor hen belangrijker en zien ze het als een formaliteit dat ze voor de gemeente getrouwd zijn, dan duurt een afspraak een uurtje. Merk ik tijdens het gesprek dat er meer in zit, dan wil ik meer weten. Dan vind ik het zonde om er niet naar te vragen. Dan duurt het soms twee uur.
En bij het zelfstandig huwelijk?
Hoelang maar nodig is. Vaak is dat wel een avondvullend programma, dus trek die fles wijn maar open (lacht).
Fotografie: Bij Anne
Wat onderscheidt jou als BABS en trouwambtenaar?
Door mijn ervaring weet ik nu dat ik dicht bij mezelf blijf, dat wil ik ook blijven. Ik laat me niet gek maken door anderen. Ik vaar mijn eigen huwelijksbootje zoals ik hem wil varen, ook de koers bepaal ik zelf. Ik blijf bij mezelf en dat maakt me uniek. Ik ben een mensenmens en zie ook de mens achter de mens. Ik zie gezichten maar zie ook vaak écht mensen zitten. Ik vind het boeiend wat mensen beweegt. Ik ben geen psycholoog maar probeer wel meer uit die mensen te halen. Daar ga ik ver in zonder mezelf te verliezen. Ik ben een warm mens.
Heb jij al een bruidspaar mogen trouwen van hetzelfde geslacht?
Nee, nog niet. Op een trouwbeurs had ik een gesprek met twee mannen die ik heel graag had willen trouwen, helaas hadden zij al een trouwambtenaar. Ik kan niet wachten om zo’n huwelijk te sluiten, daar sta ik bijzonder voor open. Ook omdat ik nieuwsgierig ben welke verschillen er zijn, óf er verschillen zijn. Wat zijn hun beweegredenen. Het is mooi dat deze mensen nu ook kunnen trouwen.
Vaak hebben ze een geregistreerd partnerschap. Waarom mensen kiezen voor een geregistreerd partnerschap heeft vaak te maken met het geld, maar eigenlijk is het volgens de wet hetzelfde als een huwelijk. Geregistreerd partnerschap is ontstaan omdat koppels met hetzelfde geslacht niet mochten trouwen voor de wet. Maar nu mogen ze wel trouwen, dus slaat het geregistreerd partnerschap eigenlijk nergens meer op. Nu zijn er veel koppels die hun geregistreerd partnerschap ceremonieel omzetten in een huwelijk omdat ze dit niet eerder konden.
Kopieer je wel eens speeches?
Nee. Zowel mijn eigen speeches als speeches van collega’s niet. Ik krijg de speeches ook nooit te zien van collega’s. Wel is het leuk om bij collega’s te gaan kijken hoe zij het doen als BABS.
Ik heb wel bepaalde passages die ik gebruik tijdens een speech die fijn zijn om te zeggen. Ik kopieer geen speeches omdat ieder bruidspaar en ieder huwelijk uniek is. Een huwelijk is niet vanzelfsprekend, het is een reis die je samen aangaat. Je moet elkaar altijd weer weten te vinden en de ander ook vrij weten te laten op bepaalde fronten en zien wat de ander nodig heeft. Want dan kan je er echt voor elkaar zijn. Daarom kopieer ik nooit speeches, wel hergebruik ik soms passages omdat het woorden zijn die pakken.
Mascha, Maarten (De Trouwcomponist) & Marcella (De Trouwcomponist en De Bruiloftsadviseur)
Maak jullie ceremonie nog onvergetelijker!
De Trouwcomponist componeert het ultieme lied of muziekstuk dat jullie liefdesverhaal representeert in de muziekstijl die helemaal bij jullie past. Niet alleen is dat een hoogtepunt als jullie eigen lied op je bruiloft wordt afgespeeld, het is ook een magische herinnering die de rest van je leven bij jullie blijft. Waar de fotograaf en/of videograaf zorgen voor herinneringen met beeld, doet de Trouwcomponist dit met muziek.
De Trouwcomponist werkt heel graag samen met jullie trouwambtenaar, om zo bijvoorbeeld de ceremoniemuziek af te stemmen op de speech. Stiltes op de juiste momenten of romantische achtergrondmuziek tijdens het ja-woord en aanzwellende muziek als jullie elkaar de ring om de vinger schuiven; het is onvoorstelbaar hoe muziek de magie versterkt. Het is met woorden nauwelijks uit te leggen, dit is iets wat je zelf moet ervaren. Veel bruidsparen ontdekken vaak pas op het moment adat de dag dichterbij komt wat het nu echt met hen doet.
Overleg met jullie BABS en/of met de Trouwcomponist hoe we de grote dag nog onvergetelijker kunnen maken! Meer info over De Trouwcomponist? Klik hier voor de website of bezoek ze op Facebook, Instagram of TikTok!
En
Klopt er iets niet aan de tekst? Mail dan naar marcella@trouwcomponist.nl
Fotografie header: Denise Leuveld
Overige fotografie: eigen foto’s